Müzikal bir Nazım; Farid Farjad
Farid Farjad, 1938 yılında Tahran’da (İran) doğdu. Fars Halk Müziği’nde çok derin bir birikime sahip olan Farjad, keman ile Batı Klasik Müziği üzerinde de çalışmalarda bulundu. Batı Klasik Müziği üzerindeki çalışmaları Fars müziğinin gelişiminde büyük öneme sahiptir.
Kendisini tanımam yine feysbukta paylaşılan bir video sayesinde olmuştur. Böyle bir Usta’yı tanımamam ne büyük ayıp. Feysbukda denk geldiğim ‘’ golha ‘’ isimli müziği adeta beni günlerce yiyiyp bitirmiştir. Her gece yatağa uzanır, gözlerimi kapatır üst üste dinlerim. Tüm gün hiç durmadan o müziği dinlemişliğim bile vardır.
Sonra;
Farid Farjad’ın biraz araştırmasını yapıp beş albümü daha olduğunu öğrenmiş bulunmaktayım.
Anroozha 1 (1989)
Anroozha 2 (1989)
Anroozha 3 (1990)
Anroozha 4 (1997) ve Anroozha 5 (Eylül, 2006)
Farid Farjad ilk kez kemanla 4 yaşında tanıştı ve bir daha elinden hiç bırakmadı. Eğitimini de yine müzik üzerine yaptı. Tahran Müzik Konservatuarı'nda Klasik Müzik ve Batı Müzik Kültürü üzerine master yaptı. Mezun olduktan sonra Tahran Senfoni Orkestrası'nda Başkemancı'lığa kadar yükseldi. İran Müzik Tarihi'nde kendisinin çok önemli bir yeri vardır. İran Müzik kültüründen birçok derleme yapar ve akademik olarak da birçok faliyeti yürütür.
Usta’nın geçmişine baktığımızda bir memleket özlemiyle yanıp tutuştuğunu görürüz. 1979 yılında Ayetullah Humeyni'nin İslam Devrimi ile tanışır. Müzik artık yasaktır. Tüm devrimlerin aksine İran'daki devrim yasakların ve zorlamaların getirdiği sıkıntılı günlere gebedir. Bunu önceden gören Farid 1978 yılında müziğe devam edebilmek uğruna ülkeden çıkar ve Kaliforniya'ya gider. Türkiye'ye geldiğinde ODTÜ'de verdiği konser esnasında seyircilere şöyle seslenmiştir: “Türkiye ülkem kokuyor” demiş akabinde seyircilerin ve sevenlerinin yüreklerinde yara açan bir ses tonuyla “Ama ülkem burası kadar şanslı değil. Sizin babanız, Atatürk’ünüz var. Umarım bir gün benim ülkem de bu kadar şanslı olur.”
Farid Farjad ilk albümünü 1989 yılında Anroozha 1 (O Günler) Adıyla 51 Yaşında çıkardı. Sürgündeki onbirinci yılında müzik kariyerine geç gelen bir albümle adım attı. Albümlerinin tamamında sadece keman ve piyano kullanmıştır. İlk albümünde piyanoda Farjad'a, yakın dostu olan Abdi Yamini eşlik etmiştir. Abdi Yamini ile 1984 yılında tanışırlar ve çalışmaya başlarlar. Piyano ve kemanı kardeşleştiren ve müthiş bir uyum sağlamalarına neden olarak; dostluklarına ve hissettiklerinin aynı olmasına bağlıyor. Uzun yılların deneyimi kabına sığmaz ve yine aynı sene Anroozha 'yi piyasaya sürer. Şarkılarındaki derin hüznün sebebi olan hasretliği ve gamı artık sadece kendi içinde yaşatmayacak albümlerindeki şarkılarıyla tek söz söylemeden dinleyecilerine ulaştıracak, paylaşacaktır. 1990 yılında Anroozha 3, uzun bir aranın ardından 1997'de Anroozha 4 gelir. İlk dört albümde Abdi Yamini ona piyanoda eşlik eder. 2006 yılında gelen son albüm Anroozha 5'te ise piyanist eşi Mitra Tavakoli Farjad kendisine hayatında olduğu gibi piyanoda eşlik etmiştir.
Usta’nın belki de kemanındaki bu dram, içimize saldığı bu his, memleket özlemindendir. Müzikal bir Nazım gibidir bir nevi. Eserleri hüzünlü bir hava estirir. An-Roozha'nın 4.cdsindeki "Taghtam deh" adlı eseri çok ünlü olup, dinleyen insanı kendinden geçirir. Ölmeden önce her insanın dinlemesi gereken eserlerin arasındadır. ( İran’ın en büyük bestecilerinden Homayoon Khorram’in bir eseridir. ) Usta şu an 70’li yaşlarda ve müziğinden o kadar çok sevdim ki kendisini, hiç ölmesin istiyorum. Kemanı ağlatan adam sadece müziğiyle ağlatsın bizi.
Ayrıca Usta’nın albümüne kattığı iki halk türküsü olan sarı gelin ve ayrılık isimli türküler de bulunmaktadır. Türkiye’de verdiği bir konserde ‘’ domdom kurşunu’’ şarkısını çalışı vardır ki; Domdom kurşununu hiç bu kadar güzel dinlememişsinizdir. İddia ediyorum.!
domdom kurşunu için; http://www.izlesene.com/video/muzik-farid-farjad-domdom-kursunu-bayilacaksin/861990
Golha için; http://www.izlesene.com/video/muzik-farid-farjad---golha/808476
Ve birçok parçasını; http://www.lastfm.com.tr/music/Farid+Farjad adresinden dinleyebilirsiniz.
Farid farjad’ın kemanından dökülen bir ezgi gibi güzel olsun gününüz
Saygılarımla...
Sanırım bu tanışmanın vesilesi benim. Benim de Faridle tanışmam Golha ile oldu ve defalarca dinledim o kemanın insanın içine işleyen her bir notasını nasıl bir sanatkardır ki her bir notaya böyle binlerce anlam yükleyip yüreklerimize işlesin. Çok güzel bir yazı olmuş yüreğine sağlık. Kelebekçe Tasarım
YanıtlaSilbizim tanışıklığımız da shakare ahoo va jane maryam ile oldu, 100 yıl önce yaşıyor olsaymış; koca bir haremi padişahtan çalıp kültürüyle kendine hayran bırakacak bir hocam hayaliyle birlikte dinletmişti. hahaha! kendisi bu şarkıyı karın, dağın eteğinin boyunu 2 metre değiştirdiği bir havada dağa çıkıp dinlemek istiyordu :)
YanıtlaSil